Máy hút bụi không chạy: 9 Nguyên nhân & Cách khắc phục

Khảo sát thực tế cho thấy hiện tượng máy hút bụi không chạy có thể xuất phát từ nhiều lý do khác nhau. Bài viết sau sẽ phân tích kỹ từng trường hợp, cả về dấu hiệu, nguyên nhân cụ thể, cách xử trí thông minh cho mỗi tình huống.

1. Nguyên nhân máy hút bụi không chạy và phương pháp khắc phục triệt để

1.1. Nguồn điện bất ổn

Dấu hiệu:

• Đèn nguồn không bật sáng hoặc nhấp nháy, khi mạnh khi yếu.
• Máy không có dấu hiệu hoạt động.
• Thiết bị có thể được kích hoạt khi kết nối với một ổ điện khác.
• Máy bật tắt thất thường, lực hút không đồng nhất.

Nguyên nhân:

• Điện đầu vào thiếu ổn định và làm ảnh hưởng đến hoạt động máy
• Ổ cắm/dây nguồn, phích điện bị hư hỏng
• Nhảy cầu dao điện hoặc bảng điều khiển gặp sự cố

Cách khắc phục:

• Kiểm tra trạng thái của nguồn cấp nếu thiếu ổn định thì dùng thêm ổn áp hoặc dùng nguồn điện khác để kết nối với máy.
• Dùng bút thử hoặc dùng bóng đèn, bàn là để loại trừ nguyên nhân do ổ cắm.
• Rà soát phích cắm, dây nguồn xem có nứt hỏng, đứt đoạn ở đâu không; nếu có thì đấu nối hoặc thay thế ngay.
• Kiểm tra bo mạch điều khiển để dò sự cố tại bảng kiểm soát. Nếu có thì gọi thợ can thiệp ngay để khắc phục tình hình.
• Thăm dò cầu dao điện xem có bị nhảy cầu dao hay không, nếu có thì bật lại rồi khởi động máy.

1.2. Cầu chì nhiệt gặp trục trặc

Dấu hiệu:

• Máy ngưng hoạt động hoàn toàn, đèn nguồn không bật sáng, các chi tiết chuyển động không được kích hoạt.
• Không thể reset lại máy dù không có bất thường ở khu vực ổ điện, dây cắm,...
• Quan sát bằng mắt thường thấy cầu chì bị đứt dây

Nguyên nhân:

• Motor vận hành với cường độ cao, tăng nhiệt mạnh, khiến cầu chì quá tải , dẫn đến tình trạng đứt hỏng.
• Do tác động/va chạm cơ học gây đứt dây cầu chì nhiệt.
• Nhiễm bẩn ở khu vực bộ lọc khiến luồng khí khó lưu thông, gây áp lực lên động cơ và làm hư hỏng cầu chì nhiệt).

Cách khắc phục:

• Ngắt kết nối điện, sau đó xác định vị trí cầu chì nhiệt, kiểm tra trạng thái của bộ phận này.
• Dò nguyên nhân khiến cầu chì bị đứt, nổ, hở (quá tải, va chạm, bộ lọc bẩn, tắc luồng khí). Sau đó, giải quyết sự cố bằng cách vệ sinh, thông tắc, điều chỉnh tốc độ hoạt động motor,... trước khi tiến hành thay mới cầu chì.
• Sử dụng multimeter để đo chỉ số thông mạch. Nếu cầu chì bị hở thì thay mới bằng sản phẩm chuẩn mã. Nếu đứt dây thì đấu nối lại theo quy trình chuẩn.

1.3. Rơ le nhiệt ngắt

Dấu hiệu:

• Máy đột ngột dừng chạy khi đang hút bụi với cường độ cao
• Nếu khởi động lại sau khi động cơ đã nguội, thiết bị có thể vận hành bình thường.

Nguyên nhân:

• Motor máy bị quá nhiệt do làm việc liên tục trong thời gian dài. Để bảo vệ hệ thống rơ le nhiệt được kích hoạt, ngắt mạch điện kết nối với động cơ, dẫn đến tình trạng dừng chạy đột ngột. Trong trường hợp này, máy có thể tự reset hoặc cần người dùng khởi động lại theo cách thủ công.
• Rơ le nhiệt bị hỏng, ngắt điện do gặp sự cố (không liên quan đến tình trạng quá tải).

Cách khắc phục:

• Nếu rơ le nhiệt bị ngắt, hãy để máy nghỉ chừng 20-30 phút cho hạ nhiệt. Nếu thấy thiết bị đã được làm mát thì khởi động trở lại để tái sử dụng.
• Nếu máy nguội nhưng không thể khởi động, bạn kiểm tra và thay mới bằng rơ le đúng loại.
• Bố trí máy ở nơi lưu thông gió tốt, vệ sinh bộ lọc, đường ống và khe gió để giảm nhiệt cho toàn hệ thống.
• Vận hành máy đúng khuyến nghị, không để thiết bị hút bụi quá lâu hoặc hoạt động với công suất cực đại.

1.4. Chổi than hỏng

Dấu hiệu:

• Máy hút bụi khởi động chập chờn hoặc không thể khởi động.
• Xuất hiện tia lửa điện ở bộ chổi than khi máy hoạt động.
• Thiết bị phát ra tiếng động lạ, động cơ quay chậm và yếu.

Nguyên nhân:

• Chổi than bị lỗi kỹ thuật, không có khả năng truyền điện từ nguồn cấp tới phần chuyển động của động cơ (rotor hay phần ứng).
• Chổi than sử dụng lâu ngày nên bị ăn mòn mạnh, lò xo có độ đàn hồi hạn chế, vận hành yếu ớt, tiếp xúc tiếp điểm kém. Vậy nên, động cơ không nhận được điện nguồn hoặc lúc có lúc không.

Cách khắc phục:

• Rút phích điện, tháo vỏ, mở khoang động cơ để tiếp cận chổi than.
• Kiểm tra kích thước, tính năng, trạng thái của chổi than. Nếu do lỗi kỹ thuật hoặc hư mòn quá mức (kích thước ngắn hơn 5mm) thì thay thế linh kiện. Lắp chổi than mới đúng loại, chuẩn mã và check lại khả năng vận hành của máy.
• Kiểm tra cổ góp - chi tiết kết nối trực tiếp với chổi than. Xử lý qua bề mặt bằng bằng vải, giấy nhám tẩm cồn để gia tăng hiệu quả dẫn truyền điện.

1.5.Máy bị quá tải

Dấu hiệu:

• Thiết bị tắt đột ngột khi hút bụi trong nhiều giờ.
• Thân máy nóng lên, đặc biệt là khu vực động cơ.
• Thiết bị phát ra tiếng kêu ồn ào, hiệu suất xử lý bụi giảm mạnh.

Nguyên nhân:

• Thiết bị dùng liên tục trong thời gian dài, không có thời gian nghỉ để phục hồi công năng.
• Người dùng vận hành máy hết công suất trong suốt quá trình vệ sinh, khiến máy tăng nhiệt và tự động dừng.
• Sử dụng máy để vệ sinh ở những nơi có nồng độ bụi cao, có nhiều vật cản lớn, gây áp lực lên hệ thống thu gom bụi.

Cách khắc phục:

• Ngắt điện, sau đó để motor nguội và khởi động lại với công suất vừa tầm.
• Kiểm tra và vệ sinh sạch các chi tiết máy, đặc biệt là đầu hút, ống dẫn, bộ lọc, thùng chứa.
• Vận hành máy theo chu kỳ 30 phút/lần, không để thiết bị chạy liên tục không ngừng nghỉ.
• Sử dụng thiết bị đúng theo khuyến nghị, vệ sinh đúng đối tượng để tránh gây quá tải cho máy.

1.6. Thùng bụi đầy

Dấu hiệu:

• Thiết bị phát báo hiệu thùng chứa đầy trước khi ngắt máy (với các model cao cấp).
• Nắp thùng chứa bị độn lên, máy hút với lực siêu kém.
• Không thể khởi động trở lại (với dòng có cảm biến).

Nguyên nhân:

• Thùng chứa đầy làm cho khí lưu thông kém, gây áp lực lên động cơ, khiến máy tự động ngắt do quá tải.
• Máy tích hợp cảm biến, có khả năng nhận diện tình trạng thùng chứa đầy và tự động ngắt để bảo vệ động cơ.

Cách khắc phục:

• Đổ rác và làm sạch thùng chứa, bộ lọc trước khi khởi động máy trở lại.
• Thường xuyên theo dõi lượng chất thải có trong thùng chứa và xả bỏ đúng lúc.
• Nếu máy phát tín hiệu báo thùng chứa đầy thì cần xả thải ngay lập tức.

1.7. Motor chập cháy

Dấu hiệu:

• Motor hoàn toàn bất hoạt, động cơ không quay nên chức năng hút bụi của máy cũng ngừng trệ.
• Nghe thấy tiếng cháy, tiếng rít bên trong motor.
• Từ động cơ phát ra khói đục, mùi khét kèm tiếng nổ lộp độp.
• Vỏ ngoài động cơ nóng lên, có thể chảy nhựa, biến dạng do tiếp xúc nhiệt.

Nguyên nhân:

• Động cơ bị quá nhiệt: nhiệt độ sinh ra từ hoạt động máy không giải phóng kịp, bị tồn ứ và làm cháy motor.
• Đường dẫn bụi, filter (bộ lọc) bị tắc nghẽn lâu ngày khiến lưu lượng khí lưu thông giảm sút mạnh, tác động tiêu cực lên động cơ.
• Dùng máy hút bụi khô để làm sạch bụi ướt, nước thải, khiến động cơ bị nhiễm ẩm, dễ sinh chập cháy.
• Nguồn điện bất ổn ảnh hưởng xấu đến hoạt động của cuộn dây, dễ gây cháy động cơ.

Cách khắc phục:

• Ngừng sử dụng và rút phích cắm ngay lập tức. Không tự kiểm tra/sửa chữa mà đưa máy đến trung tâm bảo trì hoặc gọi thợ chuyên nghiệp tới hỗ trợ.
• Dùng máy đúng công suất/mục đích sử dụng; vệ sinh đúng đối tượng để tránh gây hỏng motor.
• Kết nối máy hút bụi với nguồn điện có điện áp tương đồng, cấp năng lượng ổn định.
• Vệ sinh sạch các chi tiết máy để giảm nguy cơ tắc nghẽn, giúp motor vận hành bình ổn.

1.8. Bộ lọc tắc

Dấu hiệu:

• Máy phát tín hiệu báo lỗi (dòng cao cấp).
• Lưu lượng khí và lực hút giảm mạnh, motor nóng nhanh
• Động cơ chạy có tiếng gằn do quá tải.

Nguyên nhân:

• Filter bị nhiễm bẩn nặng, lớp bụi bám trên bộ lọc ngăn luồng khí lưu thông, khiến động cơ nhanh hỏng, máy hoạt động kém.
• Máy hút phải dị vật, thành phần này bám vào bộ lọc và gây tắc nghẽn đường dẫn khí.

Cách khắc phục:

• Tháo bộ lọc ra khỏi máy, nếu là lọc Hepa thì chỉ cần rũ bụi và gỡ bỏ dị vật là xong (có thể thay mới theo chu kỳ 6 tháng 1 lần). Với lọc vải, người dùng có thể vệ sinh với dung dịch xà phòng ấm, xả sạch rồi hong khô trước khi lắp trở lại.

• Nếu bộ lọc bị hỏng nặng do nhiễm bẩn, hãy thay mới chi tiết này để máy phục hồi năng lực làm việc.
• Check qua toàn bộ đường dẫn, đầu hút để loại trừ tắc nghẽn.

1.9. Công tắc/bộ điều khiển hỏng

Dấu hiệu:

• Ấn nút khởi động nhưng thiết bị không nhận lệnh, không có phản hồi.
• Máy bật/tắt chập chờn, khởi động lại hoặc dừng chạy giữa chừng.
• Đèn báo lỗi bật sáng, thông tin cho người dùng biết về sự cố hư hỏng.

Nguyên nhân;

• Công tắc máy bị hỏng do hư mòn (oxy hóa)
• Tiếp điểm bị hỏng nên máy hoạt động chập chờn, lúc được lúc không
• Bo mạch bị lỗi điện tử, làm ảnh hưởng đến khả năng đóng ngắt điện của máy.

Cách khắc phục:

• Sau khi rút phích cắm, sử dụng đồng hồ vạn năng (multimeter) để kiểm tra khả năng tiếp xúc của công tắc máy khi đóng mở.
• Nếu bề mặt tiếp điểm của công tắc bị oxy hóa nhẹ thì can thiệp bằng contact cleaner.
• Nếu công tắc hỏng, khó phục hồi thì thay mới bằng sản phẩm chính hãng và chuẩn mã.
• Nếu bo mạch gặp sự cố thì gọi thợ sửa hoặc thay thế bằng phụ tùng mới.
• Thao tác nhẹ tay khi thực hiện việc bật tắt công tắc, không làm ướt chi tiết này và duy trì việc bảo dưỡng định kỳ.

2. Bí kíp sử dụng máy hút bụi bền lâu, tránh tình trạng không chạy

Để máy làm tốt nhiệm vụ vệ sinh, sử dụng lâu bền, không bị dừng chạy đột ngột khi đang vận hành hãy chú ý đến những điều sau:

• Ngăn chặn lỗi nguồn điện bằng cách sử dụng nguồn điện phù hợp, khỏe và bình ổn. Chọn ổ định chắc chắn, lỗ vừa vặn với jack cắm để tránh gây đứt quãng đường dẫn điện.
• Vệ sinh bộ lọc/ống hút/đầu hút vào cuối ngày làm việc hoặc khi có dấu hiệu tắc nghẽn, đảm bảo đường dẫn bụi luôn được lưu thông thông suốt.
• Setup nhịp hoạt động cho từng mẫu máy, mức phí tưởng là dừng nghỉ 10 phút sau mỗi 30 phút vận hành. Với máy hút bụi công suất cao, bạn có thể dãn tần suất hoạt động ở mức 40 phút/lần. Như vậy, thiết bị sẽ có thời gian hạ nhiệt trước khi bắt đầu chu kỳ làm việc mới.
• Không hút nước thải, chất lỏng, bụi ướt, vật bằng kim loại nếu máy không có thiết kế chuyên hóa với chức năng này.
• Không để máy bị ngoại lực tác động, hạn chế tối đa tình trạng đổ ngã để tránh làm hỏng board điều khiển và công tắc máy.
• Khi làm sạch thiết bị, hãy chú ý đến các chi tiết nhạy cảm với ẩm như động cơ, cảm biến, rơ le. Không xả nước trực tiếp vào những bộ phận này mà chỉ lau nhẹ bằng khăn khô mềm. Với thùng chứa, đường ống, đầu hút thì sau khi rửa sạch cần phải hong khô ngay.

3. Quy trình kiểm tra và bảo dưỡng máy hút bụi nhanh - gọn - chuẩn

Dưới đây là quy trình chuẩn khi kiểm tra/bảo dưỡng máy vệ sinh bụi, bạn hãy lưu lại và làm theo nhé!

• Bước 1: Thăm dò nguồn điện bằng cách cắm máy vào ổ điện khác xem máy có vận hành hay không. Sau đó, check qua trạng thái của phích cắm, dây điện. Nếu thấy nứt hỏng, đứt dây, biến dạng thì cần xử lý ngay.
• Bước 2: Kiểm tra công tắc máy bằng cách cắm điện, bật nguồn và quan sát độ nhạy. Nếu công tắc bị lỏng, không nhận lệnh hoặc bị kẹt cứng thì bắt buộc phải thay mới.
• Bước 3: Kiểm tra bộ lọc và làm sạch chi tiết này. Với lọc Hepa, rũ nhẹ rồi dùng cọ mềm để vệ sinh bề mặt, sau đó rũ bụi 1 lần nữa. Với lọc vải đem giặt sạch với nước xà phòng dịu nhẹ rồi phơi khô. Với lọc giấy dùng 1 lần thì xả bỏ, thay mới sau mỗi lần sử dụng.
• Bước 4: Kiểm tra và bảo trì phần đầu hút/ống dẫn bụi. Tháo gỡ từng linh kiện, sau đó dùng que kết hợp bàn chải nhỏ để gỡ rác, lông tóc,... bám dính trong khe kẽ, đường ống. Đem sục nước, rửa sạch rồi phơi khô. Cuối cùng lắp đặt trở lại rồi tra dầu vào trục cuốn của đầu hút.
• Bước 6: Thăm dò chức năng của động cơ và hệ thống tản nhiệt của máy hút bụi. Quan sát khe thoát khí, nếu bám nhiều bụi thì xử lý bằng máy nén khí mini hoặc chổi lông mềm.
• Bước 6: Sau khi vệ sinh, bảo dưỡng toàn diện, bạn có thể khử mùi cho máy bằng cách rắc bột quế, baking soda hoặc đặt túi thơm vào trong thùng chứa. Tiếp theo đưa máy đến nơi sạch sẽ, mát, không đọng ẩm để bảo quản dài ngày.

Khi nắm bắt tốt những thông tin mà Điện máy Đặng Gia vừa cung cấp, bạn có thể xử lý nhanh tình huống máy hút bụi không chạy mà không cần liên hệ đội ngũ kỹ thuật.