Máy hút bụi bị yếu: 7 Nguyên nhân & Cách sửa triệt để

Máy hút bụi bị yếu chủ yếu do nhiễm bẩn nặng ở 1 hoặc nhiều bộ phận thành phần. Ngoài ra việc xuất hiện khe hở ở đường lưu thông khí cũng là nguyên nhân khiến áp lực hút bụi bị suy giảm mạnh.

1. Vì sao sức hút của máy hút bụi ngày càng yếu?

1.1. Túi hoặc ngăn chứa bụi quá tải

Khi ngăn chứa bụi hoặc túi bụi đã chứa đầy chất thải, khí chỉ có đầu vào nhưng không có đầu ra. Dưới tác dụng của dòng khí đầu vào, bụi và rác thải bị nén chặt, tạo ra lực cản lớn, khiến động cơ vận hành gồng sức nhưng hiệu quả hút bụi lại suy giảm mạnh.

Cùng với điều này thì túi bụi bị bít kín bởi chất thải nên không khí không thể đi qua, dễ gây dội ngược áp suất, thậm chí có thể làm nứt vỡ đường dẫn.

Khoang chứa bụi quá tải chủ yếu do người dùng không kiểm tra trạng thái máy thường xuyên hoặc vệ sinh ở nơi có mật độ bụi quá dày.

1.2. Ống dẫn khí bị nghẽn

Ống dẫn bị nghẽn có dấu hiệu đặc trưng là lực hút yếu hoặc khí không lưu thông, xuất hiện âm thanh khác lạ. Bạn có thể kiểm tra nhanh bằng cách tháo mở ống dẫn, soi đèn và dùng tay kéo thử dị vật/bụi rác.

Hiện tượng tắc nghẽn chủ yếu do sự tích tụ lâu ngày của các chất thải trên thành ống, sự có mặt của nhiều thành phần dạng sợi (giấy vụn, dây len, lông tóc, vải,...). Ngoài ra, sự xuất hiện của vật cứng có kích thước quá khổ cũng là nguyên nhân gây tắc nghẽn lòng ống.

1.3. Bộ lọc tích tụ bụi bẩn dày đặc

Bộ lọc (lọc bọt biển, lọc thô, lọc Hepa) làm nhiệm vụ chính là giữ lại mọi tạp chất, bao gồm cả bụi mịn, chỉ cho không khí quay trở lại môi trường ngoài.

Do chịu tác động của áp lực lớn khi luồng khí di chuyển nên trên bộ lọc, vụn rác bám rất chặt, dày thêm nếu không vệ sinh thường xuyên.

Khi chất thải bám đầy trên bộ lọc, lực cản khí càng ngày càng tăng, khí khó lưu thông nên lực hút giảm mạnh. Động cơ phải làm việc căng sức để duy trì lực hút nhưng vẫn không hiệu quả.

Bạn có thể nhận diện ra tình huống này thông qua 3 dấu hiệu cơ bản là máy nóng nhanh, xuất hiện mùi hôi, lực hút giảm từ từ.

1.4. Suy giảm công suất motor

Motor giảm công suất chủ yếu do sử dụng lâu ngày nên suy giảm công năng, hư hỏng cuộn dây/vòng bi hoặc mòn chổi than nên tiếp nhận điện kém.

Khi đó, khả năng tiếp nhận và chuyển đổi năng lượng thành lực quay của trục động cơ cũng suy giảm mạnh. Vậy nên motor quay với tốc độ chậm chạp, vận hành ì ạch, truyền lực với hiệu suất thấp.

Trong trường hợp này, dù là máy hút bụi công suất lớn, thiết bị vẫn dọn bụi kém hiệu quả.

1.5. Bàn chải xoay bị bám bẩn nhiều

Bàn chải xoay là chi tiết nằm ở đầu hút của máy, có nhiệm vụ cuộn rác để đưa vào hệ thống.

Khi bàn chải bị bám bẩn nhiều, lông/tóc/sợi vải quấn quanh trục, làm kẹt hoặc liệt trục, khiến chổi quay chậm hoặc bị bất hoạt hoàn toàn. Lúc này, hiệu quả dọn rác của đầu hút sẽ suy giảm mạnh, tác động đến hiệu quả vệ sinh tổng thể.

Nếu bàn chải dính quá nhiều tạp chất, đường khí vào sẽ bị thu hẹp lại. Khí lưu thông kém nên lưu lượng giảm, áp lực giảm, hiệu suất dọn bụi không đạt yêu cầu.

1.6. Lỗi lắp ráp, liên kết chưa chặt chẽ

Trong trường hợp lắp ráp các chi tiết máy không chuẩn, không chặt chẽ thì hiện tượng máy hút bụi bị yếu cũng dễ xảy ra.

Nếu ngăn chứa bụi, đầu hút, ống dẫn bị lắp lệch, mối nối không khít sẽ dẫn đến tình trạng rò rỉ khí nén. Khi đó, áp suất tại khu vực đầu hút sẽ sụt giảm mạnh, motor vẫn chạy khỏe nhưng lực hút thực tế lại yếu.

Khi kiểm tra máy, bạn có thể nhận diện ra tình huống này thông qua tiếng rít do rò khí. Động cơ vận hành bình ổn nhưng áp lực và lưu lượng lại không đạt giá trị tiêu chuẩn.

1.7. Máy không được vệ sinh định kỳ

Việc bỏ qua khâu vệ sinh định kỳ là nguyên nhân hàng đầu khiến máy suy giảm lực hút khi vận hành.

Trong trường hợp này, bụi bẩn sẽ tích tụ, tồn ứ ở nhiều vị trí khác nhau: đầu hút, bàn chải cuộn, ống dẫn, bộ lọc, thùng chứa,.... Không khí di chuyển tới đâu là gặp lực cản tới đó nên máy chạy yếu, hút bụi kém hiệu quả.

Cùng với sự cố này, máy còn nhanh hư hỏng, oxy hóa bề mặt do tiếp xúc gần với chất thải. Động cơ làm việc hao sức, tốn điện, dễ gặp các sự cố nghiêm trọng như chập cháy motor.

2. Hướng dẫn khắc phục nhanh tình trạng máy hút bụi bị yếu

2.1. Làm sạch đầu hút và chổi xoay

Chuẩn bị:

• Kéo hoặc dao nhỏ, khăn ẩm, tua vít, bàn chải lông mềm nhỏ.

Cách thực hiện:

• Hãy ngắt điện, sau đó tháo đầu hút ra khỏi đường dẫn, gỡ phần ốp bên ngoài để tiếp cận lòng trong. chổi cuộn.
• Dùng kéo nhẹ nhàng cắt dọc theo chổi cuộn để tách lông/tóc/vải ra khỏi chi tiết này. Chú ý không kéo mạnh lông tóc kẻo gây hỏng vòng bi của chổi cuộn.
• Tiếp đến xoay chổi bằng tay để tránh ra độ trơn tru khi vận hành. Nếu đã gỡ hết tạp chất mà trục chổi vẫn quay nặng, phát ra tiếng kêu lục cục thì nên thay mới chổi/vòng bi.
• Kiểm tra dây đai của chổi (nếu có) xem có nghiêng lệch, lỏng, nứt, chùng dão hay không. Nếu nghiêng thì chỉnh lại, lỏng thì siết chặt, chùng nứt thì thay dây curoa.
• Cuối cùng làm sạch các khe kẽ bằng bàn chải nhỏ, dùng khăn lau đầu hút, lưỡi cào cho sạch rồi lắp ráp trở lại.

2.2. Vệ sinh lõi lọc chuyên sâu

Chuẩn bị:

• Xác định đúng loại lọc cần xử lý: lọc than hoạt tính, lọc Hepa, lọc thô,.... để chọn cách thức làm sạch phù hợp (đúng theo khuyến cáo).
• Chuẩn bị đủ dụng cụ cần thiết: nước ấm, xà phòng dịu nhẹ, bàn chải lông mềm....

Cách thực hiện:

• Đầu tiên, hãy gỡ lọc ra khỏi hệ thống chung, vỗ nhẹ để rũ bụi (có thể áp dụng đối với mọi loại lọc.
• Tiếp theo, nếu là lọc giấy, lọc hepa, bạn dùng bàn chải mềm để cọ nhẹ nhàng cả hai mặt để làm bong tạp chất (nếu có) rồi rũ bụi 1 lần nữa. Nếu là lọc vải, lọc xốp, bạn có thể vệ sinh bằng nước xà phòng ấm rồi xả sạch với nước.
• Cuối cùng, hong khô lọc trước khi lắp lại vị trí cũ. Với các loại lọc không thể giặt trực tiếp với nước nên thay mới sau mỗi 6 tháng.

2.3. Đánh giá tình trạng motor

Chuẩn bị:

• Trang bị găng tay cao su, kẹp ampe, đồng hồ vạn năng để tiếp cận động cơ
• Đọc hiểu về cấu tạo, thiết kế và cách thức vận hành của motor trước khi kiểm tra chi tiết này.

Cách thực hiện:

• Hãy theo dõi từ bên ngoài và nghe ngóng hoạt động của động cơ khi khởi động máy. Kiểm tra xem motor có tăng nhiệt không, nếu có thì tản nhiệt tốt hay ứ nhiệt. Đặc biệt là âm thanh và mùi phát ra. Nếu có tiếng rít/tiếng cọ xát mạnh hoặc mùi khét cần ngắt máy và gọi thợ ngay.
• Thăm dò chức năng của chổi than bằng cách tháo vỏ động cơ, check độ mòn của chi tiết này. Nếu chổi than ngắn hơn 5mm thì thay mới ngay. Với phần cổ góp liền kề, nếu bề mặt có hiện tượng cháy đen thì nên đánh bóng hoặc thay thế (nếu cần).
• Để kiểm tra vòng bi, bạn thử quay phần động (roto) bằng tay. Nếu thấy có sức cản lớn hoặc bị rít thì chứng tỏ vòng bi đã bị hỏng, cần thay mới để phục hồi công suất motor.

2.4. Thay thế hoặc vệ sinh túi/thùng chứa bụi

Chuẩn bị:

• Túi bụi mới, khăn ẩm, nước, xà phòng,....

Cách thực hiện:

• Với máy chỉ có thùng chứa bụi, không gắn túi bên trong, bạn tháo thùng chứa ra khỏi máy, sau đó đem xả thải. Tiếp theo, dùng dung dịch xà phòng loãng để vệ sinh, xả sạch bằng nước rồi lấy khăn ẩm lau lại trước khi đem phơi khô.
• Với máy có túi bụi dạng vải, bạn có thể giũ qua rồi giặt trực tiếp với nước + dung dịch vệ sinh trước khi phơi khô.
• Với túi bụi dùng 1 lần, bạn thay mới khi chất thải chiếm khoảng 80% dung tích túi.

2.5. Kiểm tra và làm thông đường ống dẫn khí

Chuẩn bị:

• Cây thông ống mềm, bàn chải cán dài, nước, xà phòng,....

Cách thực hiện:

• Ngắt điện nguồn rồi tháo đầu hút, gỡ ống ra khỏi thân máy.
• Tiếp theo, kiểm tra qua tình trạng ống dẫn bằng cách soi đèn pin, sờ nắn bên ngoài (xác định điểm bị tắc, có vón cục).
• Sau đó, sử dụng cây thông ống mềm để kéo - đẩy vụn rác, dị vật ra khỏi lòng ống.
• Khi ống đã được làm thông, sử dụng bàn chải dài để cọ rửa bên trong lòng ống.
• Khi lắp ráp ống trở lại thân máy, bạn hãy kiểm tra khớp xoay, khe nối xem có nứt hay thủng lỗ hay không (một trong những nguyên nhân gây giảm áp lực hút). Nếu có thì nên thay mới ống dẫn bụi.

2.6. Thay mới bộ lọc khi không còn đảm bảo

Chuẩn bị:

• Bộ lọc mới chuẩn mã, tương đồng 100% về cấu tạo và thiết kế.

Cách thực hiện:

• Tắt máy, xả bụi, sau đó gỡ bộ lọc cũ ra khỏi thân máy.
• Tiếp đến, lắp bộ lọc mới vào đúng vị trí vừa tháo gỡ bộ lọc cũ. Đảm bảo đặt đúng chiều, đảm bảo ron kín, không xuất hiện khe hở khi hoàn thiện.

2.7. Loại bỏ rác thừa, tóc rối ở chổi quét

Chuẩn bị:

• Kéo, que gỗ, khăn lau, bàn chải,.....

Cách thực hiện:

• Đầu tiên bạn cần nhận diện vòng rối bám trên chổi quét (chổi nằm quanh rìa đầu hút). Sau đó, dùng kéo nhỏ để cắt ngang vòng rối, thao tác cẩn thận để không làm ảnh hưởng đến lông chổi.
• Với các loại rác thừa, tóc rối bám ở chân trục, bạn dùng que gỗ để lấy ra nhẹ nhàng.
• Với phần khe hút cạnh chổi, bạn dùng bàn chải để tiếp cận sâu, lau sạch lỗ hút, các rãnh để làm thông thoáng đường dẫn khí.
• Kiểm tra lông bàn chải xem có hư mòn, biến dạng hay không. Nếu có nên thay mới để phục hồi công năng.

2.8. Đảm bảo an toàn nguồn điện và dây dẫn

Chuẩn bị: Kẹp ampe, đồng hồ vạn năng, các phụ kiện cần thay mới nếu cần: ổ cắm, dây nguồn, cầu chì, rơ le nhiệt,....

Cách thực hiện:

• Kiểm tra toàn diện theo chiều dài dây nguồn để dò điểm nứt hở, đứt hỏng, biến dạng. Nếu có thì không tái sử dụng mà thay mới bằng dây nguồn tương thích.
• Thăm dò trạng thái của chân phích và ổ cắm. Đảm bảo chân phích không bị lỏng lẻo, ổ cắm hoạt động bình thường.
• Rà soát cầu chì/CB, nếu có bất thường thì thay bằng linh kiện tương đồng về thông số.
• Kiểm tra rơ le nhiệt, nếu các tiếp điểm vẫn duy trì tốt, hoạt động nhạy và chuẩn xác thì không cần thay mới. Nếu đóng ngắt bất thường, mòn tiếp điểm điện thì thay thế ngay.

3. Những thói quen nhỏ giúp máy hút bụi luôn bền lâu

Dưới đây là một số thói quen tốt giúp vận hành máy hút bụi bền lâu, duy trì áp lực tốt.

• Đổ bụi đúng thời điểm, không để thùng chứa/ngăn/túi đựng bụi đầy quá mức. Khi thể tích bụi đạt đến 80% sức chứa của máy thì nên xả thải ngay. Ngăn chứa quá đầy sẽ tạo ra lực cản lớn, làm khí khó lưu thông, khiến motor tăng nhiệt mạnh.
• Làm sạch và thay mới lõi lọc máy hút bụi định kỳ. Vệ sinh đúng cách đối với từng loại lõi lọc để quá trình lưu thông khí diễn ra thuận lợi, giúp cải thiện lực hút bụi của máy.
• Vệ sinh đầu hút, chổi cuộn và chổi quét của máy định kỳ. Gỡ sạch lông, tóc, sợi vải, vụn rác theo cách nhẹ nhàng, hiệu quả. Không thao tác mạnh tay kẻo gây phản tác dụng (hỏng trục quay, lông chổi, vòng bi).
• Dùng máy chuẩn theo thiết kế và khuyến cáo của nhà sản xuất. Không dùng máy chuyên hút bụi khô để dọn bụi ướt và nước thải. Không dùng máy gia đình để vệ sinh bụi công nghiệp.
• Chọn nơi cao ráo, mát mẻ để bảo quản máy hút bụi và linh kiện đi kèm. Tránh để nơi ẩm thấp (dễ sinh chập điện, rỉ sét), nơi có nắng chiếu trực tiếp (chai gioăng, hỏng nhựa, tăng nhiệt động cơ).
• Sử dụng phụ kiện chính hãng, đúng mã khi cần thay mới bộ lọc, ống dẫn, động cơ, đầu hút,.... Điều này sẽ giúp máy hoạt động với lực hút ổn định, không bị rò khí, quá tải do các bộ phận thành phần có độ tương thích cao, vận hành ăn khớp.

Điện máy Đặng Gia vừa chỉ rõ những nguyên nhân và cách khắc phục tình trạng máy hút bụi bị yếu. Hãy làm đúng theo hướng dẫn trên để có được kết quả tốt nhất nhé!